วัสดุปลูก การขยายพันธุ์พืชโดยใช้เม็ดการขยายพันธุ์พืชโดยใช้เม็ด โดยทั่วไปชอบทำไปพร้อมๆกับการปลูกพืชไปในตัว หรือบอกว่าการปลูกพืชโดยใช้เม็ดก็คือ การขยายพันธุ์พืชโดยใช้เม็ดนั่นเอง ดังเช่นว่า การปลูกข้าว ซึ่งเมล็ดข้าว ๑ เม็ด เจริญก้าวหน้าฯลฯข้าวได้ ๑ ต้น รวมทั้งต้นข้าว ที่ได้เมื่อโตขึ้น ก็จะแตกกอเป็นหลายต้น แต่ละต้นก็จะออกรวงกำเนิดเป็นเมล็ดข้าวได้หลายเม็ด ซึ่งเมื่อนำเมล็ดข้าวกลุ่มนี้ไปปลูก ก็จะก้าวหน้าฯลฯข้าวได้หลายต้น ในลักษณะเดียวกัน การปลูกข้าวโพด ถั่วต่างๆฝ้าย ละหุ่ง อื่นๆอีกมากมาย ก็เป็นไปชนิดเดียวกับการปลูกข้าว ก็เลยมองเห็นได้ว่า การปลูกพืชจากเม็ดก็คือ การขยายพันธุ์พืชโดยใช้เม็ดนั่นเอง
วัสดุปลูก อุปกรณ์ปลูกที่ดีนั้นควรต้องมีคุณลักษณะ ดังต่อไปนี้
- สามารถเป็นแหล่งสำรองธาตุอาหารของพืช
- สามารถป็นที่เก็บกักน้ำเพื่อใช้มีประโยชน์กับพืช
- เป็นที่สำหรับรอค้ำชูพืชให้สามารถตั้งชันได้
- สามารถเปลี่ยนอากาศระหว่างพืชกับช่องว่าง
- โดยที่หน้าที่หลักของอุปกรณ์ปลูกนั้นหมายถึงการเป็นบ้านพักอิงเพื่อเติบโตของพืช เป็นตัวกึ่งกลางสำหรับเพื่อการรับธาตุอาหาร น้ำ รวมทั้งอากาศของพืช บางจำพวกอาจมีธาตุอยู่บ้าง แต่ว่าจะมีในจำนวนไม่พอต่อ
- ความจำเป็นของพืชบางประเภทที่อยากได้ธาตุอาหารในจำนวนมากสำหรับเพื่อการเจริญวัยหรือผลิดอกออกผล
การปลูกต้นไม้มีหลายแนวทาง หลายกรรมวิธี เขาบอกกันว่าผู้ใดกันมือเย็นปลูกอะไรก็ขึ้น วัสดุปลูก แม้กระนั้นมิได้แสดงว่าคนมือร้อนจะปลูกมิได้ แม้ทราบหลักรวมทั้งเอาใจใส่ พวกเรามั่นใจว่าปลูกอะไรก็รอด ต้นไม้มีสิ่งจำเป็นที่ควรจะระวังอยู่ 5 เรื่อง อาทิเช่น แสงสว่างจะต้องถึง น้ำจะต้องพอเพียง อากาศจะต้องระบาย ปุ๋ยจำเป็นต้องหมั่นใส่ รวมทั้งดิน (อุปกรณ์ปลูก) จำเป็นต้องแน่น โดยยิ่งไปกว่านั้นอย่างข้างหลังที่แม้ใช้ไม่ถูกจำพวกต้นไม้อาจมีอาการไปไม่เป็นเช่นเดียวกันเนื้อหานี้พวกเราก็เลยขอชี้แนะรวมทั้งทำความรู้จักสิ่งของปลูกชนิดต่างๆรวมทั้งเบื้องต้นการใช้แรงงานอย่างง่ายๆที่พอเพียงจะมีผลให้เลี้ยงต้นไม้รอด อย่าลืมว่าการปลูกต้นไม้หาใช่การจัดการกับปัญหาด้วยสูตรคณิต เพราะเหตุว่าไม่มีอะไรคงที่ในโลกสีเขียว
ดินมีหลายสูตรหลากหลายชนิดให้เลือกใช้
โดยมากจะเจาะจงไว้ตั้งแต่หน้าถุงแล้วว่าเหมาะสมกับปลูกอะไร พืชดอกไม้ประดับหรือเพาะกล้า ซึ่งไม้แต่ละประเภทก็ถูกใจอุปกรณ์ปลูกแตกต่าง บางจำพวกถูกใจดินโปร่ง บางจำพวกถูกใจดินระบายน้ำแต่ว่าเก็บความเปียกชื้นได้ดิบได้ดี เว้นเสียแต่รูปแบบของดินแล้วยังมีเรื่องมีราวธาตุ
เนื่องจากดินถุงที่วางจำหน่ายจำนวนมากมักมีธาตุอาหารน้อย บางบุคคลก็หันไปใช้ดินผสมมูลไส้เดือน หรือพ่อค้าแม่ค้าจำนวนมากเลือกผสมดินใช้เอง เพื่อเสริมธาตุอาหารให้พอเพียงรวมทั้งตรงตามสิ่งที่มีความต้องการของต้นไม้แต่ละประเภท พวกเราก็เลยได้ยินองค์ประกอบบางประเภทที่มักผสมอยู่ในดิน แม้กระนั้นไม่เคยรู้ว่ามีคุณประโยชน์อะไร อาทิเช่น ใบก้ามปู ใบก้ามปูเป็นพืชเชื้อสายถั่วที่มีธาตุไนโตรเจนสูงขึ้นมากยิ่งกว่าพืชจำพวกอื่นๆซึ่งเป็นธาตุหนึ่งที่พืชอยาก พิจารณาได้ว่าเวลาชาวไร่ชาวนาปลูกข้าวเสร็จ เขาจะเปลี่ยนแปลงมาปลูกพืชเครือญาติถั่ว เพื่อเพิ่มธาตุให้กับผลิตผลในปีต่อๆไป นอกเหนือจากนั้นใบก้ามปูยังเสื่อมสภาพช้า ช่วยรักษาภาวะดินให้ร่วน โปร่งนาน ถ้าเกิดใช้ไม้ใบที่สลายตัวเร็ว อาจจะก่อให้กำเนิดความร้อนในดิน ซึ่งทำให้เป็นอันตรายต่อพืช รวมทั้งอาจจะทำให้ดินเปลี่ยนภาวะเป็นดินแข็งอีกด้วย
ผมให้ความสนใจปลูกต้นไม้ไว้รอบรอบๆบ้าน และก็ผักอีกชนิดหนึ่งที่ผมพอใจ ต้องการปลูกไว้บริโภคด้านในครอบครัว แม้กระนั้นผมประสบพบเจอปัญหาการเพาะเมล็ดพืชผักที่มีขนาดเล็กมากมาย มักประสบความล้มเหลว ไม่ว่าจะเป็นพริก มะเขือ รวมทั้งผักกาด อีกหลายแบบ เป็นเพาะแล้วไม่ผลิออก หรือบางทีอาจแตกหน่อบ้างแต่ว่าน้อยมาก ดังนี้ ผมใช้ดินถุงซื้อจากตลาดต้นไม้เป็นอุปกรณ์เพาะ เพราะฉะนั้น ผมขอถามว่า ผมควรปฏิบัติยังไงเพื่อการเพาะเมล็ดพืชผักพวกนั้นให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี
พลาสติกสังเคราะห์ (synthetic plastic aggregates) หรือเม็ดโฟม (urea formaldehyde foam) สามารถประยุกต์ใช้ช่วยเพิ่มการระบายน้ำและก็อากาศ และก็ลดความหนาแน่นของเครื่องปลูก มีน้ำหนักค่อย แม้กระนั้นผสมให้กับอุปกรณ์อื่นอย่างสม่ำเสมอได้ยาก
ปุ๋ยธรรมชาติ (compost)ได้มาจากอินทรีย์วัตถุที่หมักย่อยสลายแล้วโดยมากได้มาจากใบไม้ ช่วยเพิ่มฮิวมัสทำให้ดินซับน้ำเจริญขึ้น
ขุยมะพร้าว (coconut dust) ได้มาจากการแยกเส้นใยมะพร้าวออกมาจากเปลือกของผล วัสดุปลูก มีน้ำหนักค่อย สามารถซับน้ำได้มากอยู่ในภาวะสะอาดพอเหมาะพอควร การถ่ายเทอากาศดี มีความยืดหยุ่นตัวการไม่อัดแน่นง่าย มีส่วนประกอบของธาตุโพแทสเซียมอยู่ด้วย สามารถประยุกต์ใช้เป็นสิ่งของสำหรับตอนกิ่ง แล้วก็ผสมกับทรายหยาบเป็นสิ่งของเพาะเม็ดเจริญ สำหรับเพื่อการผสมดินปลูกควรจะร่วมกับปุ๋ยไนโตรโจนเป็นส่วนประกอบเพื่อทำให้ไม่มีการแสดงอาการใบเหลือง แคระแกร็นได้
เมื่อครบ 7 วัน ภายหลังจากเพาะเม็ด ต้นกล้าเริ่มมีใบจริง แตกหน่อออกมาให้เทน้ำเก่าในถาดอนุบาลออกให้หมด แล้วนำน้ำผสมธาตุอาหาร A, B แบบเจือจาง เพิ่มลงไปในถาดแทนน้ำเดิม แล้วก็ลดระดับน้ำให้เหลือ 1/3 ของก้อนฟองน้ำ แล้วก็เพิ่มช่วงเวลาสำหรับการรับแสงอาทิตย์ของต้นกล้า 5 – 6 ชั่วโมง/วัน การเพิ่มจำนวนแสงตะวันให้ต้นเกล้าจะมีผลให้ต้นเกล้าแข็งแรงรวมทั้งคุ้นชินกับแสงตะวันทำให้เวลาย้ายลงปลูกผักจะไม่มีอาการเฉี่ยวเฉาได้ง่ายเมื่อถูกแสงอาทิตย์แรงๆส่วนผักกาดหอม ปุ๋ย A, B อย่างละ 1 – 2 ซีซี/น้ำ 1 ลิตร แล้วก็ผักไทย ปุ๋ย A, B อย่างละ 2 – 3 ซีซี/น้ำ 1 ลิตรนำถาดเพาะออกไปวางในที่มีแสงสว่างมากเพิ่มขึ้น คอยจนกระทั่งต้นกล้ามีใบจริงอย่างต่ำ 2 ใบ ค่อยย้ายปลูกลงถุงเพาะชำ
กระถางซึ่งเป็นกระทางที่มีขนาดเล็ก หรือแปลงปลูกถัดไป โดยใช้นิ้วดันใต้หลุมเพาะ วัสดุปลูก และก็บีบตุ้มดินขึ้นนอกจากที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น อุปกรณ์เพาะกล้ายังมีหน้าที่สำคัญสำหรับในการคุ้มครองป้องกันต้นอ่อนจากอุณหภูมิและก็ลักษณะอากาศที่ร้ายแรง สิ่งของปกคลุมดินเป็นสิ่งของที่ดียอดสำหรับใช้เพื่อสำหรับการนี้ สามารถช่วยรักษาความชุ่มชื้น ยั้งการเติบโตของวัชพืช แล้วก็คุ้มครองป้องกันต้นอ่อนจากอุณหภูมิที่สูงเกินความจำเป็นสิ่งจำเป็นเป็นจะต้องดูเหตุว่าอุปกรณ์เพาะกล้ามิได้จำกัดเพียงแค่ดินรวมทั้งปุ๋ยแค่นั้น แต่ว่ายังรวมทั้งอุปกรณ์อื่นๆเป็นต้นว่า ถาดพลาสติก แล้วก็กระถางเพาะกล้า อุปกรณ์พวกนี้เตรียมพร้อมสิ่งแวดล้อมที่สมควรสำหรับเพื่อการแตกหน่อของเม็ดใช้ในด้านการปลูกพืช รวมทั้งเมล็ดพืช
อาทิเช่น การปลูกข้าว ข้าวโพด ถั่วต่างๆละหุ่ง ฝ้าย งา ป่าน ปอ ฯลฯ เนื่องมาจากการปลูกพืชไร่ และก็เมล็ดพืชจำเป็นต้องทำในพื้นที่มากมายๆแล้วก็จะต้องใช้ต้นพืชมากมาย ด้วยเหตุนี้การขยายพันธุ์ที่สบายก็คือ ขยายจากเม็ด การกลายพันธุ์ที่เกิดขึ้นนิดๆหน่อยๆไม่นับว่าเป็นเรื่องจำเป็น ซึ่งการปลูกพืชจำพวกนี้ ส่วนมากแล้วเป็นพืชอายุสั้น ๓-๔ เดือนเป็นส่วนมาก
อุปกรณ์ปลูก ที่นิยมใช้กัน
ดิน (Soil) เป็นอุปกรณ์ปลูกที่มีการใช้อย่างมากมายเยอะที่สุด เนื่องจากว่าเป็นอุปกรณ์ปลูกซึ่งสามารถหาได้ตามธรรมชาติ มีธาตุอาหารครบถ้วนสมบูรณ์ แต่ว่าดินจะออกจะแตกต่างกันในตามแต่ละพื้นที่ ผู้ใช้ควรจะพีท (Peat) เป็นสิ่งของปลูกที่เป็นอนินทรียวัตถุจากการพูดซ้ำเติมกันของซากพืชซากสัตว์ มีลักษณะเหมือนดิน แต่ว่ามีความโล่งสูงขึ้นยิ่งกว่า เก็บความเปียกชื้นได้ดิบได้ดี มีธาตุอาหาร แล้วก็มีเชื้อโรคติดมาน้อชูว่า ตีราคาให้ของพีทสูงยิ่งกว่าดิน ก็เลยนิยมประยุกต์ใช้สำหรับในการเพาะเม็ดหรือต้นกล้ากาบมะพร้าว (Coir) เป็นอุปกรณ์ปลูกซึ่งสามารถใช้ตอบแทนดินสำหรับในการปลูกพืชที่เป็นไม้รากอากาศ อย่างเช่น มอนสเตอรา มีคุณลักษณะสำหรับการซับน้ำก็เลยเหมาะกับพืชที่อยากความชุ่มชื้นแต่ว่าไม่เฉอะแฉะ แต่ว่าการใช้ควรจะแช่ไว้ 2-3 วัน เพื่อล้างสารแทนนินที่เป็นพิษกับพืชออกก่อน
พืชดอกไม้ประดับถูกใจดินร่วนซุย ต้นเพาะกล้าหรือเพาะเม็ดเหมาะสมกับดินระบายน้ำเจริญรวมทั้งเก็บความเปียกชื้นได้ ไม้อวบน้ำ แคคตัส หรือบอนไซ ถูกใจดินโปร่งระบายน้ำแล้วก็อากาศเจริญ ถ้าเกิดธาตุอาหารในดินไม่พอ ดูหนังฟรี สามารถผสมอุปกรณ์ปลูกอื่นๆร่วมด้วยได้คนจำนวนไม่น้อยบ่นว่า พริกที่เกิดขึ้นเอง วัสดุปลูก โดยที่นกรับประทานเม็ดพริกเข้าไปแล้วถ่ายออกมา เมื่อได้รับความชุ่มชื้นในดินจะเติบโตได้ผลดี ดีมากยิ่งกว่าการเพาะเม็ดด้วยตัวเอง ซึ่งมักกำเนิดความผิดพลาด ผมเคยทดสอบเพาะเม็ดพริกขี้หนูโดยใช้ดินถุงเป็นอุปกรณ์เพาะ ผลที่ตามมาไม่เป็นผล
แกลบดิบหรือเปลือกข้าว เป็นสิ่งของที่ได้จากการขัดเปลือกข้าว น้ำหนักค่อย หาได้ง่าย ราคาไม่แพง มีภาวะสะอาดพอเหมาะพอควร มีการระบายน้ำรวมทั้งการถ่ายเทอากาศก้าวหน้า ก็เลยนิยมประยุกต์ใช้เป็นส่วนประกอบของอุปกรณ์ปลูกถ่านแกลบหรือเถ้าถ่านแกลบ (paddy huskcharcoals)ได้จากการเผาแกลบดิบในภาวะเผาไหม้ยังไม่สมบูรณ์เต็มกำลัง มีน้ำหนักค่อย สามารถซับน้ำก้าวหน้า มีความเป็นด่างสูงก่อนประยุกต์ใช้จะต้องล้างด่างออก นิยมประยุกต์ใช้ผสมกับทรายหยาบเป็นสิ่งของสำหรับตัดชำเจริญ หากใช้ในกระบะพ่นหมอกสามารถประยุกต์ใช้ได้เลย เนื่องจากมีการพ่นน้ำเสมอๆก็เลยปลอดภัยกับพืช
เมื่อครบ 14 วัน (2 อาทิตย์) ต้นกล้าก็พร้อมที่ย้ายลงแปลงปลูกได้แล้ว มีข้อปฎิบัติดังต่อไปนี้
ช่วงเวลาการอนุบาลในแต่ละฤดูบางครั้งอาจจะแตกต่างกันขึ้นกับลักษณะอากาศเป็นสาเหตุ บางฤดูบางทีอาจใช้เวลาอนุบาลเพียงแค่ 10 วันก็สามารถย้ายลงปลูกได้เลย โดยพวกเราจะสังเกตุได้จากต้นเกล้าเป็นหลักหากต้นเกล้ามีใบจริงขั้นต่ำ 2 ใบก็สามารถย้ายปลูกได้เลยขอรับ) สำหรับฟาร์มใหญ่ๆชอบมีแปลงอนุบาลในแต่ละช่วงอายุผัก ก็สามารถย้ายลงอนุบาลได้ตั้งแต่เกล้าอายุได้ราวๆ 5 – 7 วัน จะมีผลให้รอบการปลูกแต่ละรอบสั้นลง โดยก่อนย้ายเกล้าผักลงแปลงให้ปฎิบัติดังต่อไปนี้ก่อนย้ายต้นกล้าลงแปลงปลูกโดยประมาณ 1 อาทิตย์ ควรจะปรับภาวะต้นกล้าโดยรดน้ำให้ลดน้อยลง และก็ย้ายถาดเพาะให้โดนแสงเยอะขึ้นเรื่อยๆ หากย้ายกล้าเร็วเหลือเกินต้นบางทีอาจไม่แข็งแรง ทำให้จะต้องดูแลมากมาย แม้กระนั้นถ้าเกิดปล่อยทิ้งเอาไว้จนถึงต้นกล้ามีใบจริงหลายใบแล้วไม่ย้ายปลูก ต้นผักจะแคระแกร็น ด้วยเหตุว่าธาตุอาหารในถาดเพาะมีไม่พอ
ใช้ในด้านการปลูกสวนป่า
การปลูกสร้างสวนป่า จะต้องปลูกเยอะๆ แล้วก็ปรารถนาต้นพืชที่มีรากแก้ว เพราะเหตุว่ามีความแข็งแรงกว่าขยายได้มาก รวมทั้งเร็ว ทั้งสบายที่จะถอนย้ายไปปลูกไว้ในที่อื่นๆ ตัวอย่างเช่น การปลูกสร้างสวนสัก ที่สถานีวนบาป ของกรมป่าไม้ทำอยู่ในช่วงเวลานี้ โดยที่เม็ดของพืชสวนป่า ชอบเก็บมาจากต้นที่เจริญรุ่งเรืองอยู่ในกรุ๊ปตามธรรมชาติ ในท้องที่ที่ได้เลือกไว้แล้ว ด้วยเหตุนั้น ช่องทางการกลายพันธุ์ที่เกิดขึ้น นับได้ว่ามีน้อยมาก และก็ชอบไม่นับว่าเป็นประเด็นสำคัญ เนื่องจากสำหรับในการก่อสร้างสวนป่านั้น จะปลูกต้นพืชให้ชิดกัน เพื่อทรงต้นตรง แล้วก็ชะลูด ต้นพืชจะแข่งขันกันเจริญรุ่งเรืองไปในตัว ต้นใดที่มีความแข็งแรงน้อยกว่า ก็จะถูกเบียดบังจากต้นที่โตกว่ากระทั่งไม่ก้าวหน้าหรือตายไปสุดท้าย ส่วนต้นที่สมบูรณ์ก็จะเจริญวัยถัดไป วัสดุปลูก ด้วยเหตุผลดังกล่าว ก็เลยเป็นการคัดต้นพืชไปในตัวด้วย
แกลบเผา (Rice husk ash) เป็นอุปกรณ์ปลูกที่มีความโล่ง ร่วนซุย ระบายน้ำก้าวหน้า โดยแกลบเผาจะมีคุณลักษณะซึ่งสามารถปรับภาวะดินที่มีความกรดได้อีกด้วยเม็ดดินเผา (Popper) เป็นอุปกรณ์ปลูกที่มีความซับน้ำ สามารถระบายน้ำรวมทั้งอากาศก้าวหน้า ทั้งยังมีธาตุอาหารพวก ไนโตรเจน แล้วก็ธาตุฟอสฟอรัส อีกด้วยเวอร์มิคูไลต์ (Vermiculite) มีสาเหตุจากแร่ไมก้าจากภูเขาไฟที่ขยายตัวจากความร้อน อุดมด้วยธาตุอาหาร ได้แก่ โพแทสเซียม แมกนีเซียม และก็แคลเซียม ซับน้ำก้าวหน้า